Chiều 22/10, kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV đã nghe Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung trình bày Báo cáo tình hình thực hiện chính sách, chế độ BHXH, quản lý và sử dụng Quỹ BHXH năm 2020.
COVID-19 khiến số người tham gia BHXH bắt buộc giảm
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đây là năm đầu tiên số người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc bị giảm so với năm trước, nguyên nhân là ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 khiến người lao động tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh bị mất việc làm, không còn thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Đến hết ngày 31/3/2021, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ đã ban hành 68 văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện chính sách, chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).
Trong năm 2020, tổng số tiền Ngân sách Nhà nước hỗ trợ cho người tham gia BHXH tự nguyện là hơn 137,6 tỷ đồng, tăng 35% so với năm 2019.
Tính đến hết ngày 31/12/2020, số người tham gia BHXH là 16.176.180 người, bằng 33,5% lực lượng lao động trong độ tuổi, đạt chỉ tiêu đặt ra của năm 2020. Số đơn vị tham gia BHXH bắt buộc năm 2020 là 622.020 đơn vị, tăng gần 17% so với cùng kỳ năm 2019.
Số tiền thu BHXH bắt buộc năm 2020 là trên 261,7 nghìn tỷ đồng, tăng 6,28% so với cùng kỳ năm 2019.
Tiền lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc năm 2020 của người lao động là 5.687.180 đồng/tháng, tăng 6,05% so với năm 2019.
Tổng số tiền chậm đóng BHXH bắt buộc là 12.113 tỷ đồng, tăng 2.013 tỷ đồng (tương ứng 19,9%) so với năm 2019, chiếm 4,4% số phải thu.
Năm 2020, số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là 13.337.492 người, giảm 54.401 người (tương ứng với 0,4%) so với năm 2019. Số tiền thu BHTN là 18.693 tỷ đồng, tăng 1.254 tỷ đồng (tương ứng với 7,2%) so với năm 2019. Tổng số tiền chậm đóng BHTN là 399 tỷ đồng, tăng 15% so với năm 2019.
 |
Nghị trường chiều 22/10. Ảnh:VGP |
Thanh tra nhiều trường hợp vi phạm quỹ BHXH
Năm 2020, Thanh tra Bộ LĐTB&XH tổ chức thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật BHXH, BHTN tại 5 cơ quan BHXH cấp tỉnh, 20 cơ quan BHXH cấp huyện và 20 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bến Tre.
Qua hoạt động này, Thanh tra Bộ LĐTB&XH ban hành 122 kiến nghị đối với cơ quan BHXH và doanh nghiệp, kiến nghị truy đóng vào quỹ BHXH số tiền 221,2 triệu đồng do người sử dụng lao động trích nộp BHXH, BHTN của người lao động không đúng mức theo quy định.
Giai đoạn 2016 - 2020, cơ quan BHXH đã ban hành 2.103 quyết định xử lý vi phạm hành chính về BHXH với số tiền xử phạt là 114,5 tỷ đồng. Kết quả, số tiền xử phạt vi phạm hành chính đã thu hồi là 28,8 tỷ đồng, tỉ lệ chấp hành là 25,2%.
Thẩm tra báo cáo, Ủy ban Xã hội của Quốc hội thấy rằng, các nội dung chi của Quỹ BHXH và Quỹ BHTN đều tăng về số người, số tiền so với năm 2019 và nằm trong xu thế tăng đều trong những năm qua.
"Vẫn còn tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ để lạm dụng, trục lợi Quỹ ốm đau, thai sản; vẫn còn tình trạng chi sai, chi chế độ trợ cấp thất nghiệp trùng với thời gian đóng BHXH. Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp vẫn chi chủ yếu vào một số chế độ nhất định, chưa thực hiện được hết các chế độ theo quy định", Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nói.
 |
| Chủ nhiệm Uỷ ban xã hội của Quốc hội, Nguyễn Thuý Anh. Ảnh:VGP |
Nâng cao hiệu quả quản lý, đầu tư quỹ BHXH
Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các bộ, ngành xây dựng Đề án “Nâng cao hiệu quả quản lý, đầu tư quỹ BHXH” làm cơ sở để đề xuất sửa đổi Luật BHXH, Luật Việc làm và các luật có liên quan.
Chính phủ đã thể chế hóa chủ trương của Trung ương về điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu thông qua việc trình Quốc hội ban hành Bộ luật Lao động năm 2019 và Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020, kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.
Kết quả phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHTN tiếp tục giữ được đà tăng, đặc biệt phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, đạt 1,1 triệu người, chiếm 2,33% lực lượng lao động trong độ tuổi, vượt chỉ tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW.
Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH cho biết Chính phủ tiếp tục đề xuất tăng cường hoạt động giám sát thực hiện Luật BHXH tại Trung ương và địa phương, đặc biệt là về phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, về quản lý và sử dụng quỹ BHXH.
Sửa đổi, bổ sung Luật BHXH theo định hướng cải cách chính sách BHXH tại Nghị quyết số 28-NQ/TW về mở rộng đối tượng tham gia, tiến tới thực hiện BHXH toàn dân, hoàn thiện các quy định về đóng-hưởng BHXH, nâng cao hiệu quả đầu tư quỹ, chặt chẽ hơn trong quy định hưởng chế độ BHXH một lần, sửa đổi các quy định về mức đóng, căn cứ đóng BHXH, sửa đổi quy định về các hình thức đầu tư phù hợp với Luật Các tổ chức tín dụng.
Khi chưa sửa Luật BHXH, cho phép Hội đồng quản lý BHXH được quyết định đầu tư, gửi tiền tại các ngân hàng thương mại hoạt động tốt hoặc lành mạnh, ổn định theo danh sách do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cung cấp hằng năm.
Sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm theo định hướng cải cách chính sách BHTN tại Nghị quyết số 28-NQ/TW nhằm phát huy đầy đủ các chức năng của BHTN, bảo đảm BHTN thực sự là công cụ quản lý thị trường lao động.
