Đấu giá tài sản công ngày càng tăng
Tại hội nghị tổng kết 5 năm thi hành Luật Đấu giá tài sản ngày 3/10, đại diện Bộ Tư pháp khẳng định, hoạt động đấu giá tài sản từng bước được chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa, xã hội hóa một cách mạnh mẽ và hiệu quả.
Theo thống kê của Bộ Tư pháp, tính đến tháng 8/2022, cả nước có 1.200 đấu giá viên, gần 600 doanh nghiệp đấu giá tài sản, 58/63 trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Trong thời gian từ tháng 7/2017 đến hết năm 2021, các tổ chức đấu giá tài sản đã tổ chức hơn 169.000 cuộc đấu giá, số tiền thù lao dịch vụ đấu giá tài sản đạt hơn 2.096 tỷ, nộp ngân sách Nhà nước hơn 1.500 tỷ.
Số lượng các cuộc đấu giá tài sản ngày càng tăng, tỷ lệ đấu giá thành chiếm tỷ lệ lớn; giá trúng đấu giá cao hơn, thậm chí có những cuộc đấu giá có giá trúng cao hơn nhiều lần so với giá khởi điểm, trong đó có các cuộc đấu giá tài sản công, tài sản là quyền sử dụng đất...
Điều này giúp tăng thu ngân sách Nhà nước, qua đó, đóng góp tích cực cho việc đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Các hình thức đấu giá được áp dụng phong phú, đa dạng hoặc có tổ chức đấu giá đã kết hợp linh hoạt nhiều hình thức trong cùng một cuộc đấu giá.
Đặc biệt, tổ chức đấu giá tài sản tại một số địa phương đã đưa vào vận hành hệ thống đấu giá trực tuyến, góp phần tạo nên hệ thống đấu giá công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh thất thoát tài sản công.
Xuất hiện tình trạng “cạnh tranh” không lành mạnh
Bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ Tư pháp cũng cho biết, thực tế hoạt động đã xuất hiện tình trạng “cạnh tranh” không lành mạnh giữa các tổ chức đấu giá tài sản. Một số tổ chức đấu giá không tuân thủ nghiêm túc về trình tự, thủ tục bán đấu giá, trích lại phần trăm phí cho cơ quan, đơn vị có tài sản bán đấu giá để thu hút sử dụng dịch vụ của tổ chức mình. Điều này gây ảnh hưởng đến uy tín và sự phát triển lành mạnh của hoạt động đấu giá.
Ngoài ra, xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các tổ chức đấu giá tài sản; một bộ phận đấu giá viên còn chưa qua đào tạo nghề, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề còn hạn chế; tình trạng "sân sau" còn tồn tại.
Trình bày tham luận tại hội nghị, ông Nguyễn Thành Băng, Trưởng phòng Bổ trợ tư pháp (Sở Tư pháp TP HCM) thống nhất với các ý kiến cho rằng Luật Đấu giá tài sản chỉ quy định trình tự, thủ tục chung về đấu giá tài sản.
Tuy nhiên, ông Băng cho rằng Luật cần có điều khoản giao cho Chính phủ quy định chi tiết về thủ tục đấu giá với từng loại tài sản ở các luật chuyên ngành. Bên cạnh đó, về mức tiền đặt trước, vẫn quy định không quá 20% mức giá khởi điểm như hiện nay, nhưng trong trường hợp đặc biệt, được quy định mức đặt trước không quá 50% giá khởi điểm, đồng thời phải nêu rõ lý do và được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.
"Có như vậy mới hạn chế được tình trạng đấu giá rồi "bỏ cọc" như ở Thủ Thiêm vừa qua", ông Băng nhấn mạnh.
Quy định rõ, chặt chẽ hơn về trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu đã điểm lại những kết quả nổi bật trong 5 năm thi hành Luật Đấu giá tài sản. Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng lưu ý, hoạt động đấu giá còn nhiều khó khăn vướng mắc, chưa thật hiệu quả, tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật cao như hiện tượng “đầu gấu”, “bảo kê”, “dìm giá”, “sân trước, sân sau”, trục lợi cá nhân dưới nhiều hình thức kể cả từ phía người có tài sản bán đấu giá, từ phía đấu giá viên và những người có liên quan khác; xảy ra nhiều vi phạm pháp luật kể cả về pháp luật hình sự; đội ngũ đấu giá viên, tổ chức hành nghề đấu giá phát triển chưa đồng đều.
"Cần vận hành cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát chặt chẽ hoạt động đấu giá trên địa bàn, đấu tranh phòng chống hiệu quả hiện tượng "đầu gấu", "bảo kê", đe doạ, "quân xanh, quân đỏ" trên địa bàn"
Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cũng nhấn mạnh, trên cơ sở các ý kiến tại Hội nghị, trong thời gian tới việc sửa đổi, bổ sung Luật Đấu giá tài sản cần xác định rõ hơn phạm vi áp dụng của Luật Đấu giá tài sản, mối quan hệ giữa Luật Đấu giá tài sản với các luật khác. Luật Đấu giá tài sản cần quy định chung và bao quát về trình tự, thủ tục và tính tới đặc thù của một số tài sản bán đấu giá, các quyền và tài sản mang tính đặc thù khác.
Bên cạnh đó, quy định rõ ràng, chặt chẽ, hợp lý hơn về trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản; phải đa dạng các hình thức bán đấu giá tài sản, trong đó có hình thức bán đấu giá trực tuyến.
Thứ trưởng yêu cầu hoàn thiện các quy định để góp phần nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp cho các đấu giá viên, để xử lý các vướng mắc trong hoạt động của tổ chức bán đấu giá tài sản, nhất là các Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản, là các đơn vị sự nghiệp công lập; xây dựng các tổ chức bán đấu giá tài sản mạnh, hoạt động bài bản, nề nếp.
Mặt khác, hoàn thiện cơ sở pháp lý, cơ chế, thể chế; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá tài sản, trong đó chú trọng và tăng cường đấu giá trực tuyến, thực hiện một số công việc qua môi trường mạng.
Thứ trưởng đề nghị các Sở Tư pháp tiếp tục tăng cường về quản lý Nhà nước, trong đó tập trung đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm có chế tài mạnh, nghiêm minh. Tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các tổ chức có tài sản bán đấu giá tăng cường trách nhiệm, giám sát chặt chẽ quá trình bán đấu giá, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý vi phạm, hậu quả, không để thất thoát tài sản của Nhà nước.
